იხილეთ წყარო გვერდისთვის პითაგორას თეორემა

[[ფაილი:Pythagorean.svg|thumb|'''პითაგორას თეორემა''': კათეტების კვადრატთა ჯამი (ლურჯი და წითელი) უდრის ჰიპოტენუზის კვადრატს (ვარდისფერი).]]

[[მათემატიკა]]ში '''პითაგორას თეორემა''' არის ურთიერთდამოკიდებულება [[ევკლიდეს გეომეტრია]]ში მართკუთხა [[სამკუთხედი]]ს სამ გვერდს შორის. თეორემას სახელი ბერძენი მათემატიკოსი [[პითაგორა]]ს გამო დაერქვა, რომელმაც პირველად დაამტკიცა მისი მართებულობა.

თეორემა შემდეგში მდგომარეობს:
<blockquote>''ნებისმიერ მართკუთხა სამკუთხედში, კვადრატის ფართობი, რომლის გვერდი ჰიპოტენუზის ტოლია უდრის დანარჩენ ორ გვერდზე მდებარე კვადრატთა ფართობების ჯამს.''</blockquote>

ვთქვათ ''c'' არის ჰიპოტენუზის სიგრძე, ხოლო ''a'' და ''b'' დანარჩენი ორი გვერდის სიგრძე, მაშინ თეორემა შემდეგი ტოლობით გამოიხატება:

: <math>a^2 + b^2 = c^2. \,</math>

ეს ტოლობა გამოხატავს მარტივ ურთიერთდამოკიდებულებას მართკუთხა სამკუთხედის გვერდებს შორის, ანუ თუ მისი ორი ნებისმიერი გვერდის სიგრძე ცნობილია, მესამის გამოთვლაც შესაძლებელია. ამ თეორემიდან გამომდინარეობს [[კოსინუსების თეორემა]]ც, რომელიც საშუალებას იძლევა გამოვთვალოთ ნებისმიერი სამკუთხედის მესამე გვერდი, თუ ცნობილია ორი გვერდის სიგრძე და მათ შორის მდებარე კუთხე.

ამ თეორემის შებრუნებული ვერსიაც (კონვერსია) ასევე ჭეშმარიტია:

<blockquote>''ნებისმიერ სამი დადებითი რიცხვისთვის a, b, და c სადაც a<sup>2</sup> + b<sup>2</sup> = c<sup>2</sup>, არსებობს სამკუთხედი გვერდებით a, b და c, და ყოველ ასეთ სამკუთხედს აქვს მართი კუთხე გვერდებს a და b შორის.''</blockquote>

[[ფაილი:pythagoralg.png]]

===c^2=(a+b)^2-2ab=a^2+b^2===
== ისტორია ==

ის, რომ ეს თეორემა ეკუთვნის პითაგორას, ამტკიცებდა ძველი ბერძენი მეცნიერი და ისტორიკოსი [[პლუტარქე]] (I ს.) და ძველი ბერძენი მწერალი და ისტორიკოსი [[პროკლე]] (V ს.). გადმოცემის თანახმად, ამ აღმოჩენის პატივსაცემად, პითაგორამ ღმერთებს შესწირა ასი ხარი.

დიდხანს თვლიდნენ, რომ პითაგორამდე ეს თეორემა არ იყო ცნობილი, ამიტომაც დაარქვეს მისი სახელი, მაგრამ ცნობილია, რომ პითაგორამდე მას იყენებდნენ ძველი ეგვიპტელები, ბაბილონელები, ჩინელები, ინდუსები და ძველი სამყაროს ხალხები სხვადასხვა ამოცანების ამოხსნისას. პრაქტიკაში მართი კუთხის ასაგებად (ანუ ურთიერთმართობული წრფეების ასაგებად) იყენებენ სამკუთხედს, რომლის გვერდებია 3, 4, 5, რაც, ცხადია, ცნობილი იყო ძველი აღმოსავლეთის ხალხებისათვის. სწორედ ასეთი პროპორციებითაა ნაკვეთი არქეოლოგების მიერ ნაპოვნი ჰეფრენის პირამიდის ფილები. საინტერესოა ის ფაქტიც, რომ ხეოფსის ცნობილ პირამიდაში ე.წ. სამეფო ოთახის ზომებს აქვს სწორედ 3, 4, 5 ციფრებთან კავშირი.

ძველი ინდოეთის მათემატიკური ცოდნის ფასეულ წყაროს წარმოადგენს წიგნი ,,თოკის წესები" (სულვა-სუტრა), რომელიც მიეკუთვნება ძვ.წ.აღ-ის VII-V ს-ებს. წიგნის დიდი ნაწილი დათმობილი აქვს მართი კუთხის, კვადრატის, სამკუთხედების აგებას. მასში მოყვანილია პითაგორას თეორემაც.
ამრიგად, მართკუთხა სამკუთხედის გვერდებს შორის დამოკიდებულების აღმოჩენის მიკუთვნება პითაგორასთვის არ შეიძლება. მან მხოლოდ მოგვცა ამ თეორემის პირველი განზოგადება და მკაცრი დამტკიცება, გადაიტანა ეს მტკიცებულება პრაქტიკიდან მეცნიერებაში.

ბუნებრივია, რომ პითაგორელებისთვის, რომლებიც ციფრებში მისტიკას ხედავდნენ, განსაკუთრებულ ინტერესს წარმოადგენდნენ სამკუთხედები, რომელთა გვერდები გამოსახული იყო მთელი რიცხვებით და აკმაყოფილებდნენ პირობას:  a2 + b2 = c2. ასეთ სამკუთხედებს ეწოდებათ პითაგორას სამკუთხედები.

ამიტომ, თეორემის დამტკიცებასთან ერთად, პითაგორელებმა მიაგნეს ე.წ. ,,პითაგორას" რიცხვების (n,  (n2-1)/2,  (n2+1)/2, სადაც n კენტი რიცხვია) სამეულის უსასრულო მწკრივის პოვნის.

მოგვიანებით აღმოჩენილ იქნა აგრეთვე სხვა დამოკიდებულებები, რომლებიც იძლევა,  "პითაგორას რიცხვების" პოვნის საშუალებას. მაგ.: პლატონის თანახმად, ,,პითაგორას" სამეული   შეიძლება  მოიძებნოს შემდეგი  სახითაც:      n; (n/2)2-1; (n/2)2+1, სადაც  n ლუწი რიცხვია.

აი, ,,პითაგორას" სამეულის რამდენიმე რიცხვის ცხრილი:

მათემატიკის ისტორიკოსები თვლიან, რომ პითაგორას თეორემა ჯერ დაამტკიცეს ტოლფერდა მართკუთხა სამკუთხედებისთვის. ეს სამკუთხედები ხშირად გვხვდება ორნამენტებში და წააგავს კვადრატებისა და მისი დიაგონალების ბადეს. როგორც  ნახ. 1-დან ჩანს, იმ კვადრატის ფართობი, რომელიც აგებულია ტოლფერდა მართკუთხა სამკუთხედის ჰიპოტენუზაზე, ტოლია კათეტებზე აგებული კვადრატების ფართობთა ჯამის.

მართლაც, სამკუთხედ ABC-ს ჰიპოტენუზაზე აგებული კვადრატი შეიცავს 4 სამკუთხედს, ხოლო კათეტებზე აგებული კვადრატები - 2-2 სამკუთხედს.

საუკუნეების განმავლობაში ეს თეორემა მრავალჯერ იქნა დამტკიცებული. ამჟამად იგი არის რეკორდსმენი თეორემა განსხვავებულ დამტკიცებათა რაოდენობის მიხედვით და შესულია გინესის რეკორდების წიგნში. დამტკიცებათა ერთი ნაწილი დაფუძნებულია კვადრატის დაყოფაზე _ ჰიპოტენუზაზე აგებული კვადრატი შედგება ნაწილებისგან, რომლებიც აგრეთვე ეკუთვნის კათეტებზე აგებულ კვადრატებსაც; მეორე ნაწილი ეფუძნება ტოლდიდ ფიგურებამდე შევსებას; მესამე ნაწილი კი იმას, რომ მართი კუთხიდან ჰიპოტენუზაზე დაშვებული სიმაღლე სამკუთხედს ჰყოფს მის მსგავს ორ სამკუთხედად.

== თეორემის რამდენიმე დამტკიცება ==
[[ფაილი:Pythagoras-2a.gif|მინი|პითაგორას თეორემის ვიზუალური დამტკიცება]]
=== პითაგორას დამტკიცებები ===

I დამტკიცება. 2 ნახაზზე გამოსახულია ორი ტოლი კვადრატი, თითოეულის გვერდის სიგრძეა  a + b. თითოეული მათგანი დაყოფილია ნაწილებად, რომლებიც შედგება მართკუთხა სამკუთხედებისა და კვადრატებისაგან. ნათლად ჩანს, რომ თუ კვადრატის ფართობს გამოვაკლებთ a და b კათეტების მქონე მართკუთხა სამკუთხედის გაოთხკეცებულ ფართობს, დარჩება ტოლი ფართობები, c2 = a2 + b2 .

ეს დამტკიცება მიეწერება პითაგორას და ეყრდნობა სამკუთხედების მსგავსებას. (ნახ.3).
ABC მართკუთხა სამკუთხედის C  მართი წვეროდან  დავუშვათ CM სიმაღლე. სამკუთხედები ABC, CMB,  ACM  მსგავსია ორი კუთხით (<ACB = <BMC = <CMA, <ABC = <BMC = <MCA).  ABC და ACM სამკუთხედების მსგავსებიდან გამომდინარეობს ტოლობა: AB/AC = AC/MA,  საიდანაც AC2 = AB x MA   (1). ABC და CBM სამკუთხედების მსგავსებიდან გამომდინარეობს ტოლობა: AB/CB=CB/MB,  საიდანაც  CB2 = AB x MB   (2)

(1) და (2) ტოლობების შეკრებით მივიღებთ: AC2 + CB2 = AB2.  ე.ი.  c2 = a2 + b2 .                   
თეორემა დამტკიცებულია.
 
=== შუასაუკუნეების დამტკიცებები ===

==== ბჰასკარის დამტკიცება ====

ინდოელ მათემატიკოსს ბჰასკარს (ჩვ.წ. XII ს.) თავის ცნობილ წიგნში - ,,მეცნიერების გვირგვინი”,  მოჰყავს დამტკიცება, რომელიც ეყრდნობა ფიგურათა ტოლდიდობას. ეს დამტკიცება შედგება მხოლოდ ნახაზისა და ერთადერთი სიტყვისაგან "უყურე!"

მართლაც, თუ ოთხ ტოლ მართკუთხა სამკუთხედს, რომელთა კათეტებია a და b, ისე განვალაგებთ, როგორც ნახაზზეა ნაჩვენები და შევკრებთ მათ ფართობებსა და ცენტრში მოთავსებული კვადრატის ფართობს, მივიღებთ a2 + b2. ეს კი დიდი კვადრატის ფართობის c 2 -ის ტოლია.  c2 = a2 + b2 .

==== ნასირ-ედ-დინ-ალ-ტუსის დამტკიცება ====

XII საუკუნის გამოჩენილი აღმოსავლელი მეცნიერ-ენციკლოპედისტის, ევკლიდეს "საწყისების" არაბულ ენაზე მთარგმნელის - ნასირედდინ-ალ-ტუსის დამტკიცებაც ეყრდნობა ფიგურათა ტოლდიდობას. (ნახ. 5). ABC სამკუთხედის გვერდებზე ავაგოთ  კვადრატები ABGK,    ACED  და BCQN.  გავაგრძელოთ ABGK კვადრატის AK გვერდი, ACED კვადრატის DP გვერდის გაგრძელებასთან  F წერტილში გადაკვეთამდე, ხოლო  ABGK კვადრატის BG  გვერდი  BCQN კვადრატის QN გვერდთან M წერტილში გადაკვეთამდე.  DE და QN გვერდების გაგრძელებები იკვეთება P წერტილში.  რადგან DP||AQ და PN||EB, ხოლო <ECQ=900, როგორც მართი კუთხის ვერტიკალური, ამიტომ ECQP არის მართკუთხედი.  ABC  სამკუთხედის C კუთხის წვეროდან დაშვებული CO სიმაღლე გავაგრძელოთ KG – ს გადაკვეთამდე L წერტილში. L, O, C , P წერტილები ერთ წრფეზეა.

SKLOA = SACPF = SACED = a2

SLGBO = SCBMP = SCBNQ = b2

SAKGB = SAKLO + SLGBO = c2

ამრიგად, ვიღებთ:  c2 = a2 + b2 .

=== თანამედროვე დამტკიცებები ===

გადიოდა წლები და საუკუნეები. პითაგორას თეორემა გახდა მათემატიკის სასწავლო კურსის ნაწილი. XIII ს-ის დასაწყისში იგი ისწავლებოდა ევროპის ყველა სასწავლო დაწესებულებაში. რუსეთში მას ასწავლიდნენ პეტრე I-ის მიერ დაარსებულ მათემატიკისა და ნავიგაციის სკოლაში.
საოცარია, მაგრამ თითქმის ყველა ასწლეული უმატებდა ახალ-ახალ დამტკიცებებს ამ მრავალჯერ დამტკიცებულ თეორემას.

==== ტემპელგოფის დამტკიცება ====

გერმანელი მათემატიკოსის ტემპელგოფის დამტკიცებაში (ნახ. 6) მართკუთხა სამკუთხედის გვერდებზე აგებულია კვადრატები და ამ ფიგურაზე დამატებულია 1 და 2 სამკუთხედები, რომლებიც საწყისი სამკუთხედის ტოლია (ე.ი. შევსებულია ორ ტოლდიდ ფიგურამდე). პითაგორას თეორემის სამართლიანობა გამომდინარეობს AEDFPBDA და ACBNMQ ექვსკუთხედების ტოლდიდობიდან. აქ EP წრფე ყოფს AEDFPB ექვსკუთხედს ორ ტოლდიდ ოთხკუთხედად, CM წრფე ყოფს ACBNMQ  ექვსკუთხედს ორ ტოლდიდ ოთხკუთხედად.  სიბრტყის მობრუნება A წერტილის გარშემო 900- ით AEPB ოთხკუთხედს ასახავს თავის ტოლ ACMQ ოთხკუთხედში. ტოლდიდ AEDFPB და ACBNMQ ექვსკუთხედებს აქვთ საერთო სამკუთხედები ABC, DCF და QMN , ამიტომ მათი დანარჩენი ნაწილებიც ტოლი იქნება. ე.ი. SABNQ = SAEDC + SCBPF ,  ანუ c2 = a2 + b2

==== გოფმანის დამტკიცება ====

ეს არასტანდარტული დამტკიცება ხდება ნახაზის მეშვეობით. მასზე არ არის მართკუთხა სამკუთხედის გვერდებზე აგებული კვადრატები (ნახ.7). ABC  სამკუთხედის წვეროებზე გავავლოთ 
AD, BE და BF მონაკვეთები ისე, რომ AD2AC, BE 2AB და BF2CB, თან AD=AC, BF=BC და BE=AB. ე.ი. კვადრატების ნაცვლად ავაგეთ მათი ნახევრები. F, C, D წერტილები ერთ წრფეზეა; ADFB და ACBE ოთხკუთხედები ტოლდიდია, რადგან  ∆ ABF = ∆ ECB;  ADF და ACE სამკუთხედებიც ტოლდიდია. ორივე ოთხკუთხედიდან საერთო ABC სამკუთხედის გამოკლებით მივიღებთ:     a2/2 + b2/2 = c2/2, ანუ  c2 = a2 + b2 .

==== ალგებრული დამტკიცება ====
 
ყველა ზემოთხსენებული დამტკიცება ეყრდნობა ფიგურათა ტოლდიდობას ან ტოლშემცველობას. თუმცა არსებობს ალგებრული დამტკიცებაც. განვიხილოთ ერთ-ერთი მათგანი - მიოლმანის დამტკიცება (ნახ.8):

მოცემულ სამკუთხედში ჩახაზულია წრეწირი, რომლის რადიუსია r, ხოლო p - ნახევარპერიმეტრი. 
გავავლოთ რადიუსები წრეწირთან შეხების წერტილებში. ABC სამკუთხედის ფართობი ერთის 
მხრივ ტოლია ab / 2, მეორე მხრივ - rp / 2.  r = (a + b _c)/2 . ე.ი. S = (a+b-c)/2 * (a+b+c)/2  = ab / 2,  აქედან კი  c2 = a2 + b2 .

ზოგჯერ საკმარისია შევხედოთ ნახაზს, რომ მივხვდეთ მის დამტკიცებას. X საუკუნის ბაღდადელმა მათემატიკოსმა და ასტრონომმა ან-ნაირიზმ (ლათინურად ანარიცმა) წარმოადგინა ასეთი დამტკიცება (ნახ.9). ამავე დამტკიცებას ეფუძნება XIX-XX ს-ების სახელმძღვანელოებში გაჩენილი დამტკიცება წყვილ-წყვილად ტოლ ფიგურებად დაყოფის გზით.

აი, კიდევ ერთი დამტკიცება (ნახ.11): პითაგორას სამკუთხედი შევსებულია მართკუთხედამდე. მას ჯერ გამოვაკლოთ 1,2,3,4,5,6,7,8,9 ფიგურები, მივიღებთ ჰიპოტენუზაზე აგებულ კვადრატს. ხოლო ამავე მართკუთხედს თუ გამოვაკლებთ 5, 6, 7 და დაშტრიხულ მართკუთხედებს, მივიღებთ კათეტებზე აგებულ კვადრატებს (9 და 8). ეს ამტკიცებს, რომ ჰიპოტენუზაზე აგებული კვადრატის ფართობი ტოლია კათეტებზე აგებული კვადრატების ფართობების ჯამის.

==== აინშტაინის დამტკიცება ====

ეს დამტკიცება ეფუძნება ჰიპოტენუზაზე აგებული კვადრატის დაყოფას 8 სამკუთხედად (ნახ.12). ევკლიდეს დამტკიცება გეომეტრიის ცნობილ სახელმძღვანელოში `საწყისები” ევკლიდეს მოჰყავს პითაგორას თეორემის რვა დამტკიცება (ნახ. 13- 20).

== პითაგორის თეორემის მნიშვნელობა ==

პითაგორას თეორემა საფუძვლად უდევს ბევრ გეომეტრიულ გამოთვლას. ჯერ კიდევ ძველ ბაბილონში მისი საშუალებით ანგარიშობდნენ ტოლფერდა სამკუთხედის სიმაღლეს მისი ფუძისა და გვერდის მიხედვით; წრის დიამეტრისა და ქორდის სიგრძის მიხედვით - სეგმენტის სხივს; სხვადასხვა წესიერი მრავალკუთხედების ელემენტებს შორის კავშირს; ამ თეორემის მიხედვით მტკიცდება მისი განზოგადებაც, რაც მახვილი ან ბლაგვი კუთხის პირდაპირ მდებარე გვერდის სიგრძის განსაზღვრის საშუალებას იძლევა: c2 = a2 + b2  – 2ab cos C.

ამ ფორმულიდან გამომდინარეობს d12 + d22 = 2(a2 + b2) -  პარალელოგრამის დიაგონალებსა და გვერდებს შორის კავშირი, საიდანაც ადვილია სამკუთხედის მედიანის სიგრძის გამოთვლა მისის გვერდების მიხედვით.

პითაგორას თეორემაზე დაყრდნობით გამოდის ე.წ. ჰერონის ფორმულა - სამკუთხედების ფართობის გამოსათვლელი ფორმულა მისი გვერდების სიგრძეების მიხედვით. ცხადია, ამ თეორემას იყენებდნენ პრაქტიკული ამოცანების გადაჭრისთვისაც.

მართკუთხა სამკუთხედის კათეტებზე კვადრატების ნაცვლად შეიძლება აიგოს ნებისმიერი მსგავსი ფიგურები (ტოლგვერდა სამკუთხედები, ნახევარწრეები და ა.შ.). ამასთან, ჰიპოტენუზაზე აგებული ფიგურის ფართობი ყოველთვის ტოლია კათეტებზე აგებული ფიგურების ფართობთა ჯამის.
პითაგორას თეორემა გვხვდება მხოლოდ ევკლიდეს გეომეტრიაში. იგი არ არის მოყვენილი არც ლობაჩევსკის, არც სხვა არაევკლიდურ გეომეტრიაში. ამ თეორემით იანგარიშება საკოორდინატო სიბრტყეზე ორ ნებისმიერ წერტილს M(x1; y1) და N(x2; y2) შორის მანძილი:

ეს თეორემა დღესაც არ კარგავს თავის მნიშვნელობას და ალბათ, მის მრავალრიცხოვან დამტკიცებებს კიდევ ბევრი ორიგინალური დამტკიცებაც დაემატება.პითაგორელების სიმბოლოა წესიერი პენტაგრამა (წესიერი ხუთკუთხედი)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ფერმას დიდი თეორემა]]
* [[წრფივი ალგებრა]]

== ლიტერატურა ==

* {{Cite book |last=Bell |first=John L. |url=http://publish.uwo.ca/~jbell/ |title=The Art of the Intelligible: An Elementary Survey of Mathematics in its Conceptual Development |publisher=Kluwer |year=1999 |isbn=0-7923-5972-0|ref=harv}}
* {{Cite book |last=Euclid  |title= The Elements (3 vols.) |editor=Translated by Johan Ludvig Heiberg  with an introduction and commentary by Sir Thomas L. Heath|publisher=Dover |edition=Reprint of 1908 |year= 1956 |volume= Vol. 1 (Books I and II)|isbn= 0-486-60088-2|ref=harv}} 
* {{cite book |title=A History of Greek Mathematics (2 Vols.)|last=Heath |first=Sir Thomas |publisher= Clarendon Press, Oxford |url=http://books.google.com/?id=h4JsAAAAMAAJ&pg=PA144 |page=144 ''ff'' |chapter=The 'Theorem of Pythagoras'  |year=1921 |edition= Dover Publications, Inc. (1981) |isbn= 0-486-24073-8|ref=harv}}
* {{cite book |title=Euclidean and transformational geometry: a deductive inquiry |last=Libeskind |first=Shlomo  |url=http://books.google.com/books?id=6YUUeO-RjU0C&pg=PA41 |isbn=0-7637-4366-6 |year=2008 |publisher=Jones & Bartlett Learning|ref=harv}} This high-school geometry text covers many of the topics in this WP article.
* {{Cite book |last=Loomis |first=Elisha Scott |title=The Pythagorean proposition|edition= 2nd |publisher= The National Council of Teachers of Mathematics |year=1968 |isbn=978-0-87353-036-1|ref=harv}} For full text of 2nd edition of 1940, see {{cite web|url=http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED037335.pdf|author=Elisha Scott Loomis |title=The Pythagorean proposition: its demonstrations analyzed and classified, and bibliography of sources for data of the four kinds of proofs |accessdate=2010-05-04 |work=Education Resources Information Center|publisher=Institute of Education Sciences (IES) of the U.S. Department of Education}} 
* {{Cite book |last= Maor |first=Eli |title=The Pythagorean Theorem: A 4,000-Year History  |location=Princeton, New Jersey |publisher=Princeton University Press |url=http://books.google.com/?id=Z5VoBGy3AoAC&printsec=frontcover&q |year=2007 |isbn=978-0-691-12526-8|ref=harv}}
* {{Cite book |last=Stillwell |first=John |title=Mathematics and Its History |publisher= Springer-Verlag |year=1989 |isbn=0-387-96981-0|ref=harv}} Also ISBN 3-540-96981-0.
* {{Cite book |last=Swetz |first= Frank |last2=Kao, T. I. |title=Was Pythagoras Chinese?: An Examination of Right Triangle Theory in Ancient China |publisher= Pennsylvania State University Press |year=1977 |isbn= 0-271-01238-2 |ref=harv }}
* {{Cite book |last=van der Waerden |first=Bartel Leendert |title=Geometry and Algebra in Ancient Civilizations |publisher=Springer |year=1983 |isbn=3-540-12159-5 |url=http://books.google.com/?id=_vPuAAAAMAAJ&q=%22Pythagorean+triples%22++%22Babylonian+scribes%22+inauthor:van+inauthor:der+inauthor:Waerden&dq=%22Pythagorean+triples%22++%22Babylonian+scribes%22+inauthor:van+inauthor:der+inauthor:Waerden&cd=1 |ref=harv}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category}}
* [http://www.cut-the-knot.org/pythagoras/index.shtml Pythagorean Theorem]
* ინტერაქტიული წყაროები:
** [http://www.sunsite.ubc.ca/LivingMathematics/V001N01/UBCExamples/Pythagoras/pythagoras.html Interactive proof]
** [http://www.cut-the-knot.org/pythagoras/Perigal.shtml Another interactive proof]
** [http://www.mathopenref.com/pythagorastheorem.html Pythagorean theorem]
** [http://math.ucr.edu/~jdp/Relativity/Pythagorus.html Animated, Non-Algebraic, and User-Paced]
* [http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/PrintHT/Babylonian_Pythagoras.html History topic: Pythagoras's theorem in Babylonian mathematics]

[[კატეგორია:მათემატიკური თეორემები]]