იხილეთ წყარო გვერდისთვის ფარადეის ინდუქციის კანონი

[[ფიზიკა]]ში '''ფარადეის ინდუქციის კანონი''' არის [[ელექტროდინამიკა|ელექტროდინამიკის]] საბაზისო კანონი, რომელიც განსაზღვრავს კავშირს ცვლად მაგნიტურ ველსა და მის მიერ გენერირებულ ელექტრულ ველს შორის. ფარადეის კანონის მიხედვით:<ref name=Jackson>{{cite book| author=Jackson, John David | title=Classical Electrodynamics | publisher=Wiley|edition=3rd ed. | location=New York|year=1999 | id=ISBN  0-471-30932-X |page=Page 237|url=http://worldcat.org/search?q=047130932X&qt=owc_search}}</ref>

<center> ''რაიმე ჩაკეტილ კონტურში გენერირებული [[ელექტრომამოძრავებელი ძალა]] ტოლია ამ კონტურის გამჭოლი [[მაგნიტური ნაკადი]]ს ცვლილების სისწრაფისა''. 
</center>

== ისტორია==
ელექტრომაგნიტური ინდუქციის მოვლენა დამოუკიდებლად აღმოაჩინეს [[მაიკლ ფარადეი]]მ და [[ჯოზეფ ჰენრი]]მ 1831 წელს, თუმცა ფარადეი იყო პირველი, რომელმაც მისი ექსპერიმენტების შედეგები გამოაქვეყნა<ref>{{cite book |last=Ulaby |first=Fawwaz |title=Fundamentals of applied electromagnetics |edition=5th Edition |date=2007 |url=http://www.amazon.com/exec/obidos/tg/detail/-/0132413264/ref=ord_cart_shr?%5Fencoding=UTF8&m=ATVPDKIKX0DER&v=glance |publisher=Pearson:Prentice Hall |isbn=0-13-241326-4 |page=255}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.nas.edu/history/members/henry.html |title=Joseph Henry |accessdate=2006-11-30 |work=Distinguished Members Gallery, National Academy of Sciences}}</ref> განავრცო რა ფარადეის შრომები, [[ჯეიმზ კლერკ მაქსველი|ჯეიმზ კლერკ მაქსველმა]] ეს კანონი რაოდენობრივას შემდეგნაირად ჩამოაყალიბა:<ref>[http://books.google.com/books?id=kRogAQAAIAAJ&q=%22Geoffrey+Cantor%22+-+%22Michael+Faraday:+Sandemanian+and+Scientist%22&dq=%22Geoffrey+Cantor%22+-+%22Michael+Faraday:+Sandemanian+and+Scientist%22&cd=1 Cantor, Geoffrey N. (1991), ''Michael Faraday, Sandemanian and Scientist: A Study of Science and Religion in the 19th Century'']. გვ. 217 და 219.</ref>

:<math> |\mathcal{E}| = \left|{{d\Phi_B} \over dt}\right|</math>.

სადაც:
:<math>|\mathcal{E}|</math> არის [[ელექტრომამოძრავებელი ძალა]] [[ვოლტი|ვოლტებში]]
:<font style="font-family:Times New Roman;font-size:16px;">&Phi;<sub>B</sub></font> არის [[მაგნიტური ნაკადი]] რომელიც განჭოლავს კონტურს [[ვებერი (ერთეული)|ვებერებში]].<ref name="Chow">
{{cite book 
|author=Chow, Tai L.
|title=Introduction to electromagnetic theory: a modern perspective
|year= 2006
|pages =pp. 171-5
|publisher=Jones and Bartlett
|location=[[Sudbury, MA]] (USA)
|isbn=0763738271
|url=http://books.google.com/books?id=dpnpMhw1zo8C&pg=PA153&dq=isbn=0763738271&sig=PgEEBA6TQEZ5fD_AhJQ8dd7MGHo#PPA176,M1 
|nopp=true}}
</ref>

== მაქსველ-ფარადეის განტოლება==

ფარადეის კანონის დიფერენციალურ ფორმას, რომელსაც ხშირად მაქსველ-ფარადეის განტოლებას უწოდებენ აქვს სახე:

:<math>\nabla \times \mathbf{E}( \mathbf{r},\ t) = -\frac{\partial \mathbf{B}( \mathbf{r},\ t)} {\partial t}</math>

სადაც:
:<math>\nabla\times</math> არის [[როტორი (მათემატიკა)|როტორი]]
:'''E''' არის [[ელექტრული ველის დაძაბულობა]]
:'''B''' არის [[მაგნიტური ველის ინდუქცია]]

მაქსველ-ფარადეის განტოლება წარმოადგენს [[მაქსველის განტოლებები]]დან ერთ-ერთს.

==იხილეთ აგრეთვე==
* [[მაქსველის განტოლებები]]
* [[მაგნიტური ველი]]
* [[ლორენცის ძალა]]

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

[[კატეგორია:ფიზიკა]]
[[კატეგორია:ფიზიკის კანონები]]

<!-- interwiki -->
[[de:Elektromagnetische Induktion#Induktionsgesetz in Integralform]]
[[en:Electromagnetic induction]]